“Okudum, Unuttum”,
“Gördüm, Hatırladım”,
“Yaptım, Öğrendim”
Konfüçyüs
Geçen ay yazdığım “Çelik Dökümde Sıvı Metal Temizliği Nasıl Yapılır? ”yazımda da belirttiğim gibi bu ay “Paslanmaz Çelik ve Yüksek Alaşımlı Çeliklerin Sıvı Metal Temizliği” hakkında pratik bilgiler vermeye devam edeceğim.
Paslanmaz Çelikler:
304, 316 vb. kalitede östenitik paslanmaz çelik dökümünde sıvı metal temizliği ocakta nötr astar kullanımını gerektirir. Dökümde kullanılan potalarda da alümina silikat esaslı pota malzemelerinin kullanılması esastır. Ancak bu malzemelerle ilgili tedarikçi firmalardan bilgi almak faydalı olacaktır.
Yine ergitme de kullanılacak hurdanın temizliği açısından, stabil bir hurda yani mümkünse aynı kalitede hurda kullanımı tercih edilmelidir.
Ergitme sırasında ocağın frekansı en önemli parametredir. Çünkü yüksek frekanslı ocaklar, sıvı metal içine girecek safsızlıkları minimize eder.
Ocak kapasitesi ve frekansına göre sıvı metalden cüruf almada ince perlit kullanılması faydalı olmaktadır.
Diğer bir husus; ocakta istenilen döküm sıcaklığına gelindiğinde, Argon ile sıvı metalin yıkanması işlemidir.
Ocakta ve potada metalik silis kullanımı da metal temizliği için etkilidir.
Döküm potanızın kapasitesine göre Metalik silis ebadının ayarlanması da önemlidir. Örneğin 10 kilogramlık bir potada 0,2- 0,7 Milimetre ile 1-3 milimetre ebatlarının kullanımı uygundur.
Ayrıca ocakta metalik krom, metalik molibden gibi gereken ilave malzemelerin kullanılması hem karbonun kontrol altında tutulmasını, hem de sıvı metalin saflaştırılmasını sağlar.
Dökümün temel prensibi olarak döküm sıcaklığının minimumda olması gerekir. Akışkanlığın da sağlanması için metalik silisin potaya verilmesi gerekir.
Isısal kalorisi yüksek olmasına rağmen Östenitik Paslanmaz çeliklerde akışkanlığı arttırmak için sıcaklığın arttırılması sıvı metal içine gaz alımını kolaylaştırır. Buna karşın dökülen parça kalitesini olumsuz yönde etkiler.
Bu sebeple 10 kilogramlık bir döküm potasına 10 -15 gram, 0,2 - 0,7 milimetre veya 1-3 milimetre boyutta metalik silis kullanımı akışkanlığı arttırır. ,
Sıvı metal üzerinde “boncuklanma” veya “kaymaklanma” dediğimiz görünümler oluşmaya başladığı sırada minimum sıcaklıkta döküm yapılmalıdır. Böylece sıvı metal kaynaklı gaz hataları minimize edilecektir.
Bundan sonra dikkate edilmesi gereken en önemli nokta “parça yolluk dizaynı”dır. Kesinlikle türbülansın olmamasını sağlayacak bir dizayna ihtiyaç duyulmaktadır. Çünkü türbülanssız bir yolluk dizaynı parça kalitesini sağlayacak ve gaz hatalarından koruyacaktır.
Yüksek Alaşımlı Çelikler;
GX, 40CrNiSi 25-12 /27.10 ve benzeri malzemeler de sıvı metalin karbon içeriğinin yüksekliği gaz sakatı miktarının az olacağı kanısı yaratabilir. Ancak bu düşünce yanlıştır. Çünkü sıvı metal saflığını sağlayamadığımız takdirde gaz boşluklarına döküm parçalarda rastlanmaya başlanacaktır.
Bu sebeple CaSi ve FeTi ile potada gerekli aşılamaların yapılması elzem bir durumdur.
Bu malzemelerin yine dökülebilecek en düşük sıcaklıkta dökülmesi önemlidir.
Burada diğer bir etken de kullanılacak alaşım elementlerinin temizliği ve saflığıdır.
Bu döküm kalitesini etkileyen en önemli husustur.
Örneğin özellikle anot olarak piyasa da bulunan nikel üzerindeki hidrojen kalıntıları parçada gaz sakatı olarak karşımıza çıkar.
Yüksek alaşımlı çeliklerde ocakta FeSiZr aşılaması da kullanılan bir yöntemdir.
Son olarak bu pratik bilgilerin özelikle genç meslektaşlarıma kılavuz olmasını diler, beni takip ederek gerek yüz yüze gerek e-posta aracılığı ile tüm güzel dileklerini ileten okurlarıma ve dostlarıma teşekkür ederim. Ankiros 2022 Fuarı’nda görüşmek dileği ile.
Türkiye’de paslanmaz çelik üretimi için ön çalışmalar başlatıldı. “Milli Sanayi Hamlesi’nde Döküm Stratejileri” adlı yazımda da bu DEVAMI...
Titanyum ve Nikel süperalaşım dövme teknolojileri, metal endüstrisinde önemli bir yer tutmaktadır. Bu alaşımların benzersiz mekanik özellikleri, yüksek sıcaklık dayanımı DEVAMI...
Karmaşıklıkta sadeliği bulun. Uyuşmazlıkta ahengi bulun. Fırsat, zorlukların arasında yatar. &nb DEVAMI...
Yaprak yeşili, gök mavisi çocuklarımız renklerin varisi…   DEVAMI...
Yaşama gücünü yitirmeyen her eskiyi severiz ama bizi tüm gücüyle yaşatacak tek unsur; yeniliktir. - L. Fontane Döküm endüstrisi, tarihi boyunca s& DEVAMI...
Durmadığın Sürece Ne Kadar Yavaş Gittiğin Önemli Değildir. Konfüçyüs Bilim ve mühendislik alanında sürekli değişiklikler olmakta, yeni malzemeler ve geliş DEVAMI...
Küresel bazda bakacak olursak demir-çelik sektörü karbon emisyonlarının %11’inden ve sera gazı emisyonlarının %7’sinden tek başına sorumlu olmakta. Paris iklim anlaşm DEVAMI...
Dünyada kesin olan tek şey geçmiştir; fakat üzerinde çalışmak zorunda olduğumuz her şey gelecektir. DEVAMI...
“Okudum, Unuttum”, “Gördüm, Hatırladım”, “Yaptım, Öğrendim” Konfüçyüs DEVAMI...
Çelik parça dökümünde en önemli konu sıvı metal temizliğidir. Sıvı metal ne kadar temiz olursa döküm parça kalitesi o kadar iyi olur. Ö DEVAMI...
“Rüzgarın yönünü tayin edemeyiz ama geminin yönünü değiştirebiliriz.” Geleceğe Yön Veren Başarı Öyküleri 2022 yılının ilk DEVAMI...
Fosil yakıt tüketimi ve sera gazı karbondioksit salınımı artarak devam ederken, sanayide enerjiyi verimli kullanmak, ekonomik işletmecilik ve kaliteli üretim kavramları her zamankinden daha önemli hale gelmektedir. End&u DEVAMI...
Başarılı geçen TOS+H Expo 2022’nin ardından Messe Düsseldorf ile yerel ortakları Tezulaş Fuar ve İstanbul Sanayi Odası (İSO) başarıya giden yolda ilerlemeye devam ediyor. TOS+H Expo, 2 – 4 Mayıs 2024 ta DEVAMI...
Dijital güvenlik alanında dünya lideri olan ESET, IDC MarketScape’te Lider seçilerek büyük bir başarıya imza attı. ESET aynı zamanda, iki IDC MarketScape raporunda da Büyük Oyuncu olarak kabul edildi DEVAMI...
1100 üye firma ve 29 üniversite ile Türkiye’nin ve Avrupa’nın en büyük Savunma, Havacılık ve Uzay Sanayi kümelenmesi olan SAHA İstanbul tarafından, Cumhurbaşkanlığı himayelerinde 22-26 Ekim 2024 tarih DEVAMI...
Bazı fotoğraflarda göründüğünden fazlası vardır; ilk bakışta masum olan görseller, içinde zararlı yazılımlar barındırabilirler. Dijital güvenlik şirketi ESET güncelleme ve yamaların her zaman yapılmas DEVAMI...
Akıllı saatler, fitness takip cihazları ve diğer giyilebilir cihazlar cep telefonlarımız ve tabletlerimiz kadar olağan hale geldi. Bu bağlantılı cihazlar saati söylemekten çok daha fazlasını yapıyor. Sağlığımızı takip ediyor, e-po DEVAMI...
Makina İmalatçıları Birliği’nin (MİB) geleneksel iftar yemeğinde konuşan MİB Başkanı S. Emre Gencer, sektörün beklentilerine ilişkin önemli açıklamalarda bulundu. Makina sektöründe dünya ticar DEVAMI...
ÇELİK ÜRETİMİ 2024 yılının Şubat ayında Türkiye’nin ham çelik üretimi, geçen yılın aynı ayına göre %46,6 artışla 3,1 milyon tona yükseldi. Yılın ilk iki ayında ise üretim %34,5 oran DEVAMI...
Makine İhracatçıları Birliği (MAİB) tarafından paylaşılan makine imalat sanayi konsolide verilerine göre, yılın ilk çeyreğinde Türkiye’nin serbest bölgeler dâhil toplam makine ihracatı 6,9 milyar dolar DEVAMI...
Türkiye otomotiv tedarik sanayinin çatı kuruluşu Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği’nin (TAYSAD) 45’inci Olağan Genel Kurul toplantısı düzenlendi. Toplantının açılış konuşmasını yapan TAYSAD DEVAMI...