msisman@marmara.edu.tr
Prof. Dr. Mehmet Şişman
Prof. Dr. Mehmet Şişman
Seçime girerken Türkiye Ekonomisi için “Yeni dönüşüm” önerileri
Türkiye’de ihraç edilen mallarda ucuz dövizle ithal edilen ve “ihraç ikamesi” olarak da isimlendirilebilen büyüme modelinin sonuna gelindiği gözlenmektedir. Dünyada kuşkusuz ihracatla büyüyen ve hatta gelişen pek çok ülke var, biz neden hala potansiyelimizin çok altındayız diye sormak gerek?
İki temel nedeni var bu olgunun bana göre.
Birincisi, dünyadaki finansal küreselleşmeye fazlaca bel bağlayarak sermaye piyasaları yoluyla borsa ve tahvillere gelen sıcak paranın adeta kuklası olmak. Sıcak paranın kalma süresi yabancılarda 290 gün yerlilerde 41 gün (Türkiye sermaye piyasası raporundan 2014 verisidir). Buradan yatırım çıkmaz. Yatırım trafikte yayalara yol vermeden sadece varacağınız yere odaklanmaya benzemiyor. Çünkü böyle davrandığınızda dikkatiniz dağılır ve hata yaparsınız. Bankaların dışardan borçlanma miktarı kısa vadeli borçlar içinde önemli bir düzeye ulaştığından, bahsettiğimiz bu dikkatsizlik Türkiye’de gözlenmektedir.
İkinci olarak, toplumun ve bireyin başarılı olabileceği koşulları kar beklentisine kurban etmek. Kısaca sosyal politika olarak isimlendirilen eğitim, sağlık ve iş ve yaşam koşullarının iyileştirilmesinde piyasanın öncü olması ve devletin ayrıca destek sunması başarısızlığa uğramıştır. Zira Birleşmiş Milletlerin her yıl yayımladığı İnsani gelişme Endeksi’ne göre 69. Sıradaki yeri bu başarısızlığın verisidir.
İnsani Gelişme İndeksi (İGE, HDI), uzun ve sağlıklı yaşam, iyi bir eğitim düzeyi ve kişi başına gelir düzeyini yaşam standardının üç temel unsuru olarak ele almaktadır. Endeksi oluşturan Cambridge’den Mahbub ul Haq ve Amartya Sen adlı Pakistan ve Hint asıllı iktisatçılardır. Son yayımlana bu Birleşmiş Milletler verisine göre tarihsel karşılaştırma yapma olanağı elde ediyoruz. Örneğin Türkiye’nin 1980-1990 yılları arasındaki 10 yıllık İGE artış ortalaması % 1,50 dir. 1990-2000 yılları arasında Türkiye’nin İGE artış ortalaması %1,27’ye düşmektedir.
Türkiye açısından yakın tarih olan 2000-2013 arası İGE artışı ise yine aynı rapora göre %1,16’ya düşmektedir (http://hdr.undp.org/en/content/table-2-human-development-index-trends-1980-2013). Buradan da anlaşılacağı üretim ve ihracatta sıçrama yapacak olan toplumdaki insani gelişme altyapısı büyümesinde finansal küreselleşmeye paralel olmayan bir daralma yaşanmaktadır.
Bugün yüksek ve ileri teknoloji ihracatında genç nüfusuyla atak yapmak isteyen Türkiye bunu ancak güçlü bir İGE artışıyla yani sosyal altyapısını güçlendirerek yapabilecektir kanısındayım Yarınından endişesi olmayan bireylerin oluşturduğu toplumların yeni metaların yaratılmasında, innovasyon (ticari buluş) katkısı artacaktır. Yüksek teknolojili meta ihracatının imalat sanayi içindeki payı Türkiye’de henüz %2’yi aşamıyor ne yazık ki. Oysa aynı veri Çin ‘de %26,3, Kore’de %26,2 ve Hindistan’da %7,3 olarak ölçülmektedir (Cumhuriyet Ekonomi sayfası 8 Nisan 2015).
Güney Kore’nin İGE indeksinde 15. Sırada olduğunu belirtmeliyim. Diğer ülkelerin demokrasi problemleri olduğundan indeksteki yeri yoktur. Sonuç olarak sadece İGE değeri değil, aynı zamanda bir toplumda özgürlük ve eşitliğin biricik göstergesi olan demokrasi açısından da sorunsuz olmak gerekmektedir. Zira yenilikler ve güzellikler mutlu ve huzurlu toplumlardaki yaratıcı zekanın ürünü olabilir ancak. Gerisi büyümenin tıkandığı, cari açığın tekrar yükseldiği zamanları değil, verimliliğin olumlu sonuçlarının tüm toplumda hissedildiği paylaşıldığı an’lara kalır ki bu daha kolaydır artık.
Sevgi ve saygılarımla, Prof. Dr. Mehmet Şişman
11222 kez okundu
YAZARIN DİĞER HABERLERİ
Seçime girerken Türkiye Ekonomisi için “Yeni dönüşüm” önerileri
Türkiye’de ihraç edilen mallarda ucuz dövizle ithal edilen ve “ihraç ikamesi” olarak da isimlendirilebilen büyüme modelinin sonuna gelindiği g&ou DEVAMI...
Türkiye’de ihraç edilen mallarda ucuz dövizle ithal edilen ve “ihraç ikamesi” olarak da isimlendirilebilen büyüme modelinin sonuna gelindiği g&ou DEVAMI...
Dünya Ekonomisi’nde Teknolojik gelişmeler ve 2015’e Girerken “Yeni Eğilimler”
Kalıp Dünyası dergisinde konuk köşe yazarlığı önerisiyle sizlere merhaba deme olanağına kavuştum. Öncelikle kendimi siz okurlara tanıtmak isterim. Bu benim ilk köşe y DEVAMI...
Kalıp Dünyası dergisinde konuk köşe yazarlığı önerisiyle sizlere merhaba deme olanağına kavuştum. Öncelikle kendimi siz okurlara tanıtmak isterim. Bu benim ilk köşe y DEVAMI...
ABD Doları ya da Carpe Diem
Türkiye Ekonomisi’nde en çok merak edilen gösterge; kuşkusuz dolar/TL kuru, bir başka deyişle doların TL karşılığıdır. Zira sanayi için döviz kurunun önemi, DEVAMI...
Türkiye Ekonomisi’nde en çok merak edilen gösterge; kuşkusuz dolar/TL kuru, bir başka deyişle doların TL karşılığıdır. Zira sanayi için döviz kurunun önemi, DEVAMI...
SEKTÖREL HABERLER
%100 Hidrojen Yakıt Uyumlu Self Reküperatif Yakıcılar ile Yüksek Verim ve %50’ye Varan Enerji Tasarrufu Sağlayın
Fosil yakıt tüketimi ve sera gazı karbondioksit salınımı artarak devam ederken, sanayide enerjiyi verimli kullanmak, ekonomik işletmecilik ve kaliteli üretim kavramları her zamankinden daha önemli hale gelmektedir. End&u DEVAMI...
Fosil yakıt tüketimi ve sera gazı karbondioksit salınımı artarak devam ederken, sanayide enerjiyi verimli kullanmak, ekonomik işletmecilik ve kaliteli üretim kavramları her zamankinden daha önemli hale gelmektedir. End&u DEVAMI...
TOS+H Expo 2024 – 5. Türk İş Güvenliği ve Sağlığı İhtisas Fuarı – „İstanbul Sanayi Odası“ ile Başarılı İşbirliği Devam Ediyor
Başarılı geçen TOS+H Expo 2022’nin ardından Messe Düsseldorf ile yerel ortakları Tezulaş Fuar ve İstanbul Sanayi Odası (İSO) başarıya giden yolda ilerlemeye devam ediyor. TOS+H Expo, 2 – 4 Mayıs 2024 ta DEVAMI...
Başarılı geçen TOS+H Expo 2022’nin ardından Messe Düsseldorf ile yerel ortakları Tezulaş Fuar ve İstanbul Sanayi Odası (İSO) başarıya giden yolda ilerlemeye devam ediyor. TOS+H Expo, 2 – 4 Mayıs 2024 ta DEVAMI...
ESET Liderliğini Pekiştirdi
Dijital güvenlik alanında dünya lideri olan ESET, IDC MarketScape’te Lider seçilerek büyük bir başarıya imza attı. ESET aynı zamanda, iki IDC MarketScape raporunda da Büyük Oyuncu olarak kabul edildi DEVAMI...
Dijital güvenlik alanında dünya lideri olan ESET, IDC MarketScape’te Lider seçilerek büyük bir başarıya imza attı. ESET aynı zamanda, iki IDC MarketScape raporunda da Büyük Oyuncu olarak kabul edildi DEVAMI...
Saha Expo 2024, Savunma, Havacılık ve Uzay Sanayisindeki En Son Yenilikçi Çözümler ve Teknolojileri Sergileyerek Sektördeki Gücünü Ortaya Koyuyor
1100 üye firma ve 29 üniversite ile Türkiye’nin ve Avrupa’nın en büyük Savunma, Havacılık ve Uzay Sanayi kümelenmesi olan SAHA İstanbul tarafından, Cumhurbaşkanlığı himayelerinde 22-26 Ekim 2024 tarih DEVAMI...
1100 üye firma ve 29 üniversite ile Türkiye’nin ve Avrupa’nın en büyük Savunma, Havacılık ve Uzay Sanayi kümelenmesi olan SAHA İstanbul tarafından, Cumhurbaşkanlığı himayelerinde 22-26 Ekim 2024 tarih DEVAMI...
Fotoğraflara Saklanan Zararlı Yazılımlar
Bazı fotoğraflarda göründüğünden fazlası vardır; ilk bakışta masum olan görseller, içinde zararlı yazılımlar barındırabilirler. Dijital güvenlik şirketi ESET güncelleme ve yamaların her zaman yapılmas DEVAMI...
Bazı fotoğraflarda göründüğünden fazlası vardır; ilk bakışta masum olan görseller, içinde zararlı yazılımlar barındırabilirler. Dijital güvenlik şirketi ESET güncelleme ve yamaların her zaman yapılmas DEVAMI...
Giyilebilir Cihazlar Gizlilik Riski Taşıyor Mu?
Akıllı saatler, fitness takip cihazları ve diğer giyilebilir cihazlar cep telefonlarımız ve tabletlerimiz kadar olağan hale geldi. Bu bağlantılı cihazlar saati söylemekten çok daha fazlasını yapıyor. Sağlığımızı takip ediyor, e-po DEVAMI...
Akıllı saatler, fitness takip cihazları ve diğer giyilebilir cihazlar cep telefonlarımız ve tabletlerimiz kadar olağan hale geldi. Bu bağlantılı cihazlar saati söylemekten çok daha fazlasını yapıyor. Sağlığımızı takip ediyor, e-po DEVAMI...
MİB Başkanı Emre Gencer: Reform Alanlarında Daha Hızlı Hareket Etmeliyiz
Makina İmalatçıları Birliği’nin (MİB) geleneksel iftar yemeğinde konuşan MİB Başkanı S. Emre Gencer, sektörün beklentilerine ilişkin önemli açıklamalarda bulundu. Makina sektöründe dünya ticar DEVAMI...
Makina İmalatçıları Birliği’nin (MİB) geleneksel iftar yemeğinde konuşan MİB Başkanı S. Emre Gencer, sektörün beklentilerine ilişkin önemli açıklamalarda bulundu. Makina sektöründe dünya ticar DEVAMI...
Türkiye Çelik Üreticileri Derneği Değerlendirme
ÇELİK ÜRETİMİ 2024 yılının Şubat ayında Türkiye’nin ham çelik üretimi, geçen yılın aynı ayına göre %46,6 artışla 3,1 milyon tona yükseldi. Yılın ilk iki ayında ise üretim %34,5 oran DEVAMI...
ÇELİK ÜRETİMİ 2024 yılının Şubat ayında Türkiye’nin ham çelik üretimi, geçen yılın aynı ayına göre %46,6 artışla 3,1 milyon tona yükseldi. Yılın ilk iki ayında ise üretim %34,5 oran DEVAMI...
Makine İhracatı İlk Çeyrekte 6,9 Milyar Dolar
Makine İhracatçıları Birliği (MAİB) tarafından paylaşılan makine imalat sanayi konsolide verilerine göre, yılın ilk çeyreğinde Türkiye’nin serbest bölgeler dâhil toplam makine ihracatı 6,9 milyar dolar DEVAMI...
Makine İhracatçıları Birliği (MAİB) tarafından paylaşılan makine imalat sanayi konsolide verilerine göre, yılın ilk çeyreğinde Türkiye’nin serbest bölgeler dâhil toplam makine ihracatı 6,9 milyar dolar DEVAMI...
Türkiye Otomotiv Sektörü Üretimde Rekabetçiliğini Kaybediyor!
Türkiye otomotiv tedarik sanayinin çatı kuruluşu Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği’nin (TAYSAD) 45’inci Olağan Genel Kurul toplantısı düzenlendi. Toplantının açılış konuşmasını yapan TAYSAD DEVAMI...
Türkiye otomotiv tedarik sanayinin çatı kuruluşu Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği’nin (TAYSAD) 45’inci Olağan Genel Kurul toplantısı düzenlendi. Toplantının açılış konuşmasını yapan TAYSAD DEVAMI...
Milli Üretim Milli Güç
Türkiye’nin İlk Avrupa’nın Tek Birincil Magnezyum Üretim Tesisi
İstanbul Isıl İşlem A.Ş.’nin i-nit® Markası ile Ürettiği İlk Plazma Nitrürleme Fırını i-nitcold-800 Gönderime Hazır
MAGMA, Ankiros Fuarı’nda
INDUCTOTHERM SINIRLARI YÜKSELTİYOR
TÜDÖKSAD Yeni Yönetim Kurulu Konya’da Üye ve Sektör Mensuplarını Ziyaret Ett
5. ISIL İŞLEM SEMPOZYUMU Isıl İşlem Sektörü Yeniden Biraraya Geldi
ÇİB Başkanı Namık Ekinci “ABD Adil Bir Tutum Sergilemiyor”
Ford Otosan, Tedarikçileriyle Hız Kesmeden Başarılarına Yenilerini Ekleyecek
Türkiye'de Elektrikli Otobüs Dönemi Başlıyor
Mert Döküm, Elazığ’da Bulunan Fabrikası için 4mw 6 Tonluk 2. Ocak Yatırımındaki Tercihini İndemak’tan Yana Kullandı
Özgümüş Döküm Yeni ve Modern Dökümhanesinde 6 Tonluk Ocak Yatırımın da Yine İndemak Dedi
Dökümde Uluslararası Yenilikler - NEWCAST 2023 Sektör, Dökümün Neler Yapabileceğini Gösterecek
Kutes ve Trakya Kalkınma Ajansı’ndan Gençler İçin İş Birliği
YAYIN AKIŞI