msisman@marmara.edu.tr
Prof. Dr. Mehmet Şişman
Prof. Dr. Mehmet Şişman
Seçime girerken Türkiye Ekonomisi için “Yeni dönüşüm” önerileri
Türkiye’de ihraç edilen mallarda ucuz dövizle ithal edilen ve “ihraç ikamesi” olarak da isimlendirilebilen büyüme modelinin sonuna gelindiği gözlenmektedir. Dünyada kuşkusuz ihracatla büyüyen ve hatta gelişen pek çok ülke var, biz neden hala potansiyelimizin çok altındayız diye sormak gerek?
İki temel nedeni var bu olgunun bana göre.
Birincisi, dünyadaki finansal küreselleşmeye fazlaca bel bağlayarak sermaye piyasaları yoluyla borsa ve tahvillere gelen sıcak paranın adeta kuklası olmak. Sıcak paranın kalma süresi yabancılarda 290 gün yerlilerde 41 gün (Türkiye sermaye piyasası raporundan 2014 verisidir). Buradan yatırım çıkmaz. Yatırım trafikte yayalara yol vermeden sadece varacağınız yere odaklanmaya benzemiyor. Çünkü böyle davrandığınızda dikkatiniz dağılır ve hata yaparsınız. Bankaların dışardan borçlanma miktarı kısa vadeli borçlar içinde önemli bir düzeye ulaştığından, bahsettiğimiz bu dikkatsizlik Türkiye’de gözlenmektedir.
İkinci olarak, toplumun ve bireyin başarılı olabileceği koşulları kar beklentisine kurban etmek. Kısaca sosyal politika olarak isimlendirilen eğitim, sağlık ve iş ve yaşam koşullarının iyileştirilmesinde piyasanın öncü olması ve devletin ayrıca destek sunması başarısızlığa uğramıştır. Zira Birleşmiş Milletlerin her yıl yayımladığı İnsani gelişme Endeksi’ne göre 69. Sıradaki yeri bu başarısızlığın verisidir.
İnsani Gelişme İndeksi (İGE, HDI), uzun ve sağlıklı yaşam, iyi bir eğitim düzeyi ve kişi başına gelir düzeyini yaşam standardının üç temel unsuru olarak ele almaktadır. Endeksi oluşturan Cambridge’den Mahbub ul Haq ve Amartya Sen adlı Pakistan ve Hint asıllı iktisatçılardır. Son yayımlana bu Birleşmiş Milletler verisine göre tarihsel karşılaştırma yapma olanağı elde ediyoruz. Örneğin Türkiye’nin 1980-1990 yılları arasındaki 10 yıllık İGE artış ortalaması % 1,50 dir. 1990-2000 yılları arasında Türkiye’nin İGE artış ortalaması %1,27’ye düşmektedir.
Türkiye açısından yakın tarih olan 2000-2013 arası İGE artışı ise yine aynı rapora göre %1,16’ya düşmektedir (http://hdr.undp.org/en/content/table-2-human-development-index-trends-1980-2013). Buradan da anlaşılacağı üretim ve ihracatta sıçrama yapacak olan toplumdaki insani gelişme altyapısı büyümesinde finansal küreselleşmeye paralel olmayan bir daralma yaşanmaktadır.
Bugün yüksek ve ileri teknoloji ihracatında genç nüfusuyla atak yapmak isteyen Türkiye bunu ancak güçlü bir İGE artışıyla yani sosyal altyapısını güçlendirerek yapabilecektir kanısındayım Yarınından endişesi olmayan bireylerin oluşturduğu toplumların yeni metaların yaratılmasında, innovasyon (ticari buluş) katkısı artacaktır. Yüksek teknolojili meta ihracatının imalat sanayi içindeki payı Türkiye’de henüz %2’yi aşamıyor ne yazık ki. Oysa aynı veri Çin ‘de %26,3, Kore’de %26,2 ve Hindistan’da %7,3 olarak ölçülmektedir (Cumhuriyet Ekonomi sayfası 8 Nisan 2015).
Güney Kore’nin İGE indeksinde 15. Sırada olduğunu belirtmeliyim. Diğer ülkelerin demokrasi problemleri olduğundan indeksteki yeri yoktur. Sonuç olarak sadece İGE değeri değil, aynı zamanda bir toplumda özgürlük ve eşitliğin biricik göstergesi olan demokrasi açısından da sorunsuz olmak gerekmektedir. Zira yenilikler ve güzellikler mutlu ve huzurlu toplumlardaki yaratıcı zekanın ürünü olabilir ancak. Gerisi büyümenin tıkandığı, cari açığın tekrar yükseldiği zamanları değil, verimliliğin olumlu sonuçlarının tüm toplumda hissedildiği paylaşıldığı an’lara kalır ki bu daha kolaydır artık.
Sevgi ve saygılarımla, Prof. Dr. Mehmet Şişman
10937 kez okundu
YAZARIN DİĞER HABERLERİ
Seçime girerken Türkiye Ekonomisi için “Yeni dönüşüm” önerileri
Türkiye’de ihraç edilen mallarda ucuz dövizle ithal edilen ve “ihraç ikamesi” olarak da isimlendirilebilen büyüme modelinin sonuna gelindiği g&ou DEVAMI...
Türkiye’de ihraç edilen mallarda ucuz dövizle ithal edilen ve “ihraç ikamesi” olarak da isimlendirilebilen büyüme modelinin sonuna gelindiği g&ou DEVAMI...
Dünya Ekonomisi’nde Teknolojik gelişmeler ve 2015’e Girerken “Yeni Eğilimler”
Kalıp Dünyası dergisinde konuk köşe yazarlığı önerisiyle sizlere merhaba deme olanağına kavuştum. Öncelikle kendimi siz okurlara tanıtmak isterim. Bu benim ilk köşe y DEVAMI...
Kalıp Dünyası dergisinde konuk köşe yazarlığı önerisiyle sizlere merhaba deme olanağına kavuştum. Öncelikle kendimi siz okurlara tanıtmak isterim. Bu benim ilk köşe y DEVAMI...
ABD Doları ya da Carpe Diem
Türkiye Ekonomisi’nde en çok merak edilen gösterge; kuşkusuz dolar/TL kuru, bir başka deyişle doların TL karşılığıdır. Zira sanayi için döviz kurunun önemi, DEVAMI...
Türkiye Ekonomisi’nde en çok merak edilen gösterge; kuşkusuz dolar/TL kuru, bir başka deyişle doların TL karşılığıdır. Zira sanayi için döviz kurunun önemi, DEVAMI...
SEKTÖREL HABERLER
Maden Türkiye Fuarı’nın Büyük Buluşmasına Hazır Mısınız?
Konusunda Avrasya’nın en büyük fuarı olan Maden Türkiye Fuarı için geri sayım başladı. Maden sektöründe hizmet veren yerli ve yabancı firmalardan gelen yoğun talepler üzerine alan satışı tamamlanan f DEVAMI...
Konusunda Avrasya’nın en büyük fuarı olan Maden Türkiye Fuarı için geri sayım başladı. Maden sektöründe hizmet veren yerli ve yabancı firmalardan gelen yoğun talepler üzerine alan satışı tamamlanan f DEVAMI...
Avrasya’nın Tek Kalite Kontrol Fuarı Kalite’24 Fuarı Geliyor!
09-12 Ekim 2024 tarihlerinde, İstanbul Fuar Merkezi’nde gerçekleşecek olan "13. Kontrol, Otomotiv, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Test Ekipmanları, Metroloji ve Endüstriyel Yazılım Fuarı" için hazır mısınız DEVAMI...
09-12 Ekim 2024 tarihlerinde, İstanbul Fuar Merkezi’nde gerçekleşecek olan "13. Kontrol, Otomotiv, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Test Ekipmanları, Metroloji ve Endüstriyel Yazılım Fuarı" için hazır mısınız DEVAMI...
Savunma, Havacılık ve Uzay Sektörlerinin Dijital Platformu DAMISE, İhracata Katkı Sağlıyor
Savunma havacılık, uzay ve denizcilik sektörlerinde faaliyet gösteren firmalara yönelik hayata geçirilen “DAMISE” hem dijital bir pazaryeri hem arama motoru hem de dijital ihracat süreçlerinin y&o DEVAMI...
Savunma havacılık, uzay ve denizcilik sektörlerinde faaliyet gösteren firmalara yönelik hayata geçirilen “DAMISE” hem dijital bir pazaryeri hem arama motoru hem de dijital ihracat süreçlerinin y&o DEVAMI...
Geleceğin Sanayi ve Mühendislik Projeleri MAKİNA HANGAR’dan Çıkacak
Makina Mühendisleri Odası (MMO) İstanbul Şubesi ile Hannover Fairs Turkey Fuarcılık A.Ş., sanayi ve mühendislik alanında öncü niteliğinde bir iş birliğine imza atarak MAKİNA HANGAR Mühendislik ve Teknoloji Merkezi&rsq DEVAMI...
Makina Mühendisleri Odası (MMO) İstanbul Şubesi ile Hannover Fairs Turkey Fuarcılık A.Ş., sanayi ve mühendislik alanında öncü niteliğinde bir iş birliğine imza atarak MAKİNA HANGAR Mühendislik ve Teknoloji Merkezi&rsq DEVAMI...
Automechanika Istanbul 2024, Otomotiv Sektöründe Yaşanan Dönüşüme Odaklanacak
Otomotiv satış sonrası endüstrisinin Türkiye ve çevre ülkeleri kapsayan bölgedeki en büyük ticaret platformu Automechanika Istanbul, 23 - 26 Mayıs 2024 tarihleri arasında İstanbul TÜYAP Fuar ve Kongre DEVAMI...
Otomotiv satış sonrası endüstrisinin Türkiye ve çevre ülkeleri kapsayan bölgedeki en büyük ticaret platformu Automechanika Istanbul, 23 - 26 Mayıs 2024 tarihleri arasında İstanbul TÜYAP Fuar ve Kongre DEVAMI...
Adöksan 4. Fabrikası Açıldı: Alüminyum Döküm Sektöründe Yeni Bir Dönem Başlıyor
Yüksek Basınçlı Alüminyum Enjeksiyon Döküm Sektörü’nün öncü firmalarından biri olan Adöksan, 11.000 m2 kapalı alana sahip 4. fabrikasının açılış törenini gerçek DEVAMI...
Yüksek Basınçlı Alüminyum Enjeksiyon Döküm Sektörü’nün öncü firmalarından biri olan Adöksan, 11.000 m2 kapalı alana sahip 4. fabrikasının açılış törenini gerçek DEVAMI...
İnternette Güvenli Dosya Paylaşımı İçin 7 İpucu
Hayatlarımız giderek daha fazla dijital dünyada yaşanıyor. Bu durum birçok faydayı beraberinde getirirken bizi aynı zamanda veri hırsızlığı tehdidine de maruz bırakıyor. Hassas, kişisel, tıbbi veya finansal bilgiler kötü DEVAMI...
Hayatlarımız giderek daha fazla dijital dünyada yaşanıyor. Bu durum birçok faydayı beraberinde getirirken bizi aynı zamanda veri hırsızlığı tehdidine de maruz bırakıyor. Hassas, kişisel, tıbbi veya finansal bilgiler kötü DEVAMI...
Sosyal Medyayı Eğlenceli Kılan Paylaşımlar Aynı Zamanda Potansiyel Bir Risk Kaynağı
Her gün milyonlarca kişi sosyal medya platformlarını kullanıyor; alışveriş yapıyor, fotoğraf ve haber paylaşıyor, gönderi ve yorumları beğeniyor, özel mesajlar gönderiyor. Dijital güvenlik şirketi ESET, internet kulla DEVAMI...
Her gün milyonlarca kişi sosyal medya platformlarını kullanıyor; alışveriş yapıyor, fotoğraf ve haber paylaşıyor, gönderi ve yorumları beğeniyor, özel mesajlar gönderiyor. Dijital güvenlik şirketi ESET, internet kulla DEVAMI...
Yüksek Basınçlı Alüminyum Döküm Sektörünün Öncü Firması ADÖKSAN’a Bir Ödül Daha
Sanayide kadın girişimci olarak İhracatın Metalik Yıldızı 1.lik ödülü ADÖKSAN CEO ve Genel Müdürü AJDA ŞENER’ in oldu. ADÖKSAN 2023 yılında gösterdiği üstün ihracat perform DEVAMI...
Sanayide kadın girişimci olarak İhracatın Metalik Yıldızı 1.lik ödülü ADÖKSAN CEO ve Genel Müdürü AJDA ŞENER’ in oldu. ADÖKSAN 2023 yılında gösterdiği üstün ihracat perform DEVAMI...
ASAŞ’a Yeşil Dönüşüm Alanında Önemli Ödül
ASAŞ, T.C. Sanayi Ve Teknoloji Bakanlığı Stratejik Araştırmalar ve Verimlilik Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen Verimlilik Proje Ödülleri Yarışması’nda, “Otomotive Uygun Alaşımlarda Boyalı Hu DEVAMI...
ASAŞ, T.C. Sanayi Ve Teknoloji Bakanlığı Stratejik Araştırmalar ve Verimlilik Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen Verimlilik Proje Ödülleri Yarışması’nda, “Otomotive Uygun Alaşımlarda Boyalı Hu DEVAMI...
Milli Üretim Milli Güç
Türkiye’nin İlk Avrupa’nın Tek Birincil Magnezyum Üretim Tesisi
İstanbul Isıl İşlem A.Ş.’nin i-nit® Markası ile Ürettiği İlk Plazma Nitrürleme Fırını i-nitcold-800 Gönderime Hazır
MAGMA, Ankiros Fuarı’nda
INDUCTOTHERM SINIRLARI YÜKSELTİYOR
TÜDÖKSAD Yeni Yönetim Kurulu Konya’da Üye ve Sektör Mensuplarını Ziyaret Ett
5. ISIL İŞLEM SEMPOZYUMU Isıl İşlem Sektörü Yeniden Biraraya Geldi
ÇİB Başkanı Namık Ekinci “ABD Adil Bir Tutum Sergilemiyor”
Ford Otosan, Tedarikçileriyle Hız Kesmeden Başarılarına Yenilerini Ekleyecek
Türkiye'de Elektrikli Otobüs Dönemi Başlıyor
Mert Döküm, Elazığ’da Bulunan Fabrikası için 4mw 6 Tonluk 2. Ocak Yatırımındaki Tercihini İndemak’tan Yana Kullandı
Özgümüş Döküm Yeni ve Modern Dökümhanesinde 6 Tonluk Ocak Yatırımın da Yine İndemak Dedi
Dökümde Uluslararası Yenilikler - NEWCAST 2023 Sektör, Dökümün Neler Yapabileceğini Gösterecek
Kutes ve Trakya Kalkınma Ajansı’ndan Gençler İçin İş Birliği
YAYIN AKIŞI